چالش‌هایی در منابع مطالعۀ فیلسوفان نخستین یونان
Authors
Abstract:
پیشاسقراطیان در سدۀ ششم پیش از میلاد، شیوه‌های پژوهش دو قلمرو علم و فلسفه را پایه ریختند؛ نخستین رسالات علمی را نگاشتند و مفاهیمِ پایه در فرآیند استنتاج را معرفی کردند. با وجود این، هیچ اثر مستقلی از ایشان به دست ما نرسیده و هرچه داریم پاره‌هایی است منقول از سخنان ایشان در آثار پسینیان که هریک، پاره‌نوشته را در سیاقی متفاوت آورده‌اند. ولی این شیوه همیشه در فهم سخن و ارزیابی پیشاسقراطیان کارایی ندارد. هرمان دیلس با کتاب عقیده‌نگاری یونانی خود شیوه‌ای نو در باب عقیده‌نگاری را مطرح کرد. وی سنت عقیده‌نگاری را به کتاب تئوفراستوس شاگرد ارسطو بازگرداند. بی‌توجهی دیلس به سوفسطاییان و سایر منابع را دانشمندان بعدی، از جمله منسفیلد[1]، نقد کردند. براساس سخن وی، تأثیر سوفیست‌ها بر افلاطون، تأثیر نظر ارسطو دربارۀ عقیدۀ «دکسا» بر گلچین‌ها و کتاب‌های آموزه‌ای، و تأثیر سنت سلسله‌نگاری و آثار شارحان بر شکل‌گیری متون عقیده‌نگاری، از جمله موارد تأثیرگذار و شایان توجهی هستند که دیلس به آنها نپرداخته است.
similar resources
آموزههای اخلاقی – تعلیمی ِخردنامه‌های فیلسوفان یونان در اقبال‌نامه نظامی
نظامی یکی از معدود گویندگانی است که ردّپای حکمت یونان و آرای فلاسفه باستان را می‌توان در آثارش جستجو کرد. وی با تلفیق آموزههای اسلامی و موازین فلسفی، به اصول حکیمانه، صبغه‌ای دینی- مذهبی داد. بنیاد حکمت فلاسفه پیشین بر مبنای اصول انسانی و هدف آن، پرورش قوای روحانی بود. از این رو شاید به جرأت بتوان خاستگاه ادب تعلیمی را در حکمت فیلسوفان یافت؛ زیرا اینان در واقع، اولین معلمان اخلاق جهت تربیت ب...
full textبررسی انتقادی نافرمانی مدنی از منظر برخی فیلسوفان یونان باستان و عصر روشنگری
اگر نوشتار سوفوکلس در خصوص نافرمانی مدنی را در جرگه مباحث فلسفی ندانیم و از آن بگذریم، از سقراط و نگاه ویژه فلسفی او در این باب نمی توان گذشت. او که از سوی حکومت آتن به‌ناحق به اعدام محکوم شده بود، حاضر نشد به پیشنهاد دوستانش عمل کند و با نافرمانی مدنی نسبت به حکم صادر‌شده، از زندان بگریزد؛ زیرا نافرمانی مدنی را امری خلاف فضیلت و قرارداد اجتماعی تلقی می‌‌کرد. ولی این دیدگاه مخالفانی سرسخت پیداک...
full textهمانندی خویشکاری المپ نشینان یونان و آفریدگان اهورا مزدا در سه هزار سال نخستین آفرینش
اسطوره واکنشی است از ناتوانیهای انسان در مقابله با درماندگیها و ضعفهای او. عناصر و شخصیتهای اسطوره ریشه در واقعیتهایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول مییابند و همانگونه که فرهنگها با هم آمیخته میشوند؛ اسطورهها نیز با هم میآمیزند و اسطورههای جدید میسازند و گاهی اسطورهها در سرزمینهای مختلف با نامهای متفاوت و خویشکاری یکسان ظهور مییابند. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی ـ تطبیقی است بر پ...
full textباطنی‌گرایی در یونان باستان
دو اصطلاح «باطنی» و «باطنی‌گرایی» معنای گسترده‌ای دارند، ولی به نحو خاص بر مکتب‌های دینی و عرفانی و فلسفیِ رازورز اطلاق میشوند. در یونان باستان، پیش از دورانِ یونانی‌مآبی، به مکتب‌هایی با گرایشِ باطنی برمی‌خوریم. از نوشته‌های گوناگونِ برجای‌مانده از آن دوران چنین برمی‌آید که یونانیان خود خاستگاه این مکتب‌ها را بیرون از یونان، در مصر یا آسیا، می‌جستند. مکتب‌های باطنیِ یونانی تا پیش از روزگار افلا...
full textایمان فیلسوفان
در نوشتۀ حاضر، نویسنده به صورت عمده دو مدعا را دنبال میکند و تلاش دارد که برای هر کدام شواهدی از تاریخ و مستندات منقول بیاورد . نخست اینکه ترجمه و رواج فلسفههای مختلف در جهان اسلام و در سدههای آغازین تاریخ اسلام، ریشه در احساس عجز بیگانگان در برابر فلسفۀ توحیدی و توحید قرآنی این دین مبین و تلاشی هدفدار برای از کار انداختن آثار حیاتبخش آموزههای وحیانی اسلام بود؛ تحلیل این حقیقت نیاز به بازخوانی ...
full textفلسفه یونان الهی است
از آنجا که هدف این سلسله مقالات تبیین ماهیت فلسفه اسلامی است ناگریز از بحث در موضوعات گوناگونی است که هر یک به نحوی با این هدف مرتبط می بشد و از آنجا که فلسفه یونان از نظر تاریخی یکی از مهمترنی منابع سنت فلسفی جهان اسلام است بنابراین بحث از ماهیت فلسفه یونانی بعنوان یکی از حلقات مقدماتی بحث امری ضروری است مقاله حاضر عهده دار تبیین این امر است که فلسفه یونان در ذات خود فلسفه ای الهی است و بمنظور...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 23
pages 19- 36
publication date 2017-08-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023